ZAWSZE JEST PORA NA POMIDORA

Aż do XIX wieku Amerykanie uważali pomidory za owoce trujące i albo jedli je bardzo rzadko, albo gotowali całymi godzinami, żeby pozbyć się „toksyn”. Sytuacja zmieniła się radykalnie w ciągu ostatnich kilku lat. Od kiedy naukowcy odkryli wyjątkowe zdrowotne właściwości przeciwutleniaczy, w tym czerwonego pigmentu likopenu oraz przeciwkrzepliwego tzw. czynnika pomidorowego P3, pomidory awansowały do rangi najzdrowszych pokarmów, zdolnych zapobiegać chorobom, a nawet cofać ich objawy.

Specjaliści radzą jeść jak najwięcej pomidorów pod każdą postacią – świeżych albo z puszki, surowych albo gotowanych, a także w formie zup, sosów, soków i keczupów.

W JAKI SPOSÓB POMIDORY POPRAWIAJĄ ZDROWIE

Zwalczają raka: badacze od dawna są zdania, że pomidory mogą pomagać zapobiegać określonym nowotworom. Wyniki jednego z harwardzkich badań pokazały, że spożywanie bogatego w likopen sosu pomidorowego od dwóch do czterech razy w tygodniu zmniejszało o 35 procent ryzyko rozwoju raka prostaty. Nowym odkryciem jest natomiast fakt, że likopen może nawet zmniejszać już istniejące guzy. W Ośrodku Onkologicznym im. Barbary Ann Karmanos w Detroit chorych na raka stercza pacjentów podzielono na dwie grupy. Badanym z pierwszej grupy przez trzy tygodnie przed planowaną operacją podawano wyciąg z likopenu, chorzy z grupy drugiej otrzymywali placebo. Okazało się, że guzy w grupie otrzymującej likopen były mniejsze i wykazywały mniejszą tendencję do rozsiewu.

Chronią płuca: jedzenie pomidorów zapewnia osłonę przed zanieczyszczeniami powietrza i dymem papierosowym. W badaniu Uniwersytetu Karoliny Północnej badanych poddano działaniu wysokiego stężenia ozonu, jednego z czynników zanieczyszczających powietrze. U tych, którzy codziennie przez trzy tygodnie pili 0,4 litra soku pomidorowego, uszkodzenia DNA płuc były o 20 procent mniejsze niż u badanych, którzy nie dostawali soku do picia. Inne badania pokazują, że likopen chroni przed rozwojem raka płuc.

Walczą z chorobami serca: jedzenie pomidorów zmniejsza skłonność do zakrzepów i chorób serca. Zatrważające wyniki badań przeprowadzonych w Finlandii pokazują, że mężczyźni w średnim wieku i z niskim poziomem likopenu są trzy razy bardziej narażeni na zawał lub udar i wykazują o 18 procent większe ryzyko zwężenia tętnicy szyjnej. Prawdopodobna przyczyna: pomidory sprzyjają detoksykacji złego cholesterolu LDL, hamując osadzanie się blaszek miażdżycowych. W jednym z badań okazało się, że przyjmowanie 60 miligramów likopenu dziennie (równowartość półtorej szklanki sosu pomidorowego albo kilograma świeżych pomidorów) przez trzy miesiące obniżyło stężenie złego cholesterolu o 14 procent.

Badania szkockie dowodzą ponadto, że aspiryno podobna substancja występująca w żółtej galaretowatej otoczce pestek pomidorów wykazuje działanie przeciwzakrzepowe. Ilość zawarta w zaledwie czterech pomidorach obniżyła sprzyjającą zakrzepom lepkość krwi aż o 72 procent.

Ratują wzrok: pomidory mogą chronić oczy, powstrzymując zwyrodnienie plamki żółtej, jednej z przyczyn utraty wzroku u starszych ludzi, sugerują wyniki badania przeprowadzonego przez Uniwersytet Maryland, w którym naukowcy odkryli wysokie stężenia likopenu w tkance ocznej.

Chronią skórę: niemieckie badanie udowodniło, że jedzenie 37 gramów pasty pomidorowej dziennie ograniczyło o 40 procent uszkodzenia posłoneczne skóry u badanych.

Spowalniają procesy starzenia: pomidory stanowią odżywkę dla mózgu, przedłużając jego młodość. Klasyczne badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Kentucky pokazało, że kobiety w wieku podeszłym z najwyższym stężeniem likopenu we krwi zachowywały największą aktywność umysłową i fizyczną.

JAK SKORZYSTAĆ NAJWIĘCEJ?

■ Jeść co najmniej pięć dań z pomidorów tygodniowo.

■ Jeść pomidory gotowane, przetworzone i przygotowane z nie-

wielką ilością oliwy z oliwek. Ogrzewanie uwalnia likopen, a największe jego ilości zawierają skoncentrowane, przetworzone produkty, takie jak sos pomidorowy, pasta, pomidory z puszki, sok pomidorowy, sosy i keczup. Naukowcy z uniwersytetu stanowego Ohio wykazali, że codzienne podawanie przez dwa tygodnie sosu pomidorowego, zupy pomidorowej oraz soku pomidorowego podniosło poziom likopenu u badanych odpowiednio o 192, 122 i 92 procent. Wyniki innego badania pokazują, że dodawanie oliwy z oliwek do pomidorów zwiększa przyswajalność likopenu.

■ Jeść różne dania: zdrowotna moc pomidorów nie sprowadza się tylko do likopenu. Na przykład zupa pomidorowa wykazuje większe właściwości przeciwutleniające niż sam likopen, co oznacza, że zawiera też inne antyoksydanty. Surowe pomidory mają mniej likopenu, ale wykazują działanie przeciwzakrzepowe. Zamiast trzymać się kurczowo tylko produktów o jego najwyższym stężeniu, warto spożywać różnorodne dania pomidorowe- sosy, zupy, całe warzywa, soki itd. – żeby zapewnić sobie optymalną ochronę.