Słodycze a dieta

Jedną z dziedzin chemii jest produkcja substancji dodawanych do żywności. Wszak sam pomysł zjadania substancji chemicznych wydaje się z gruntu zły, a jednak robimy to każdego dnia.

Oczywiście można wytknąć, iż każdy kęs połykanego przez nas pożywienia to zbiór cząsteczek, ale trzeba także zwrócić uwagę na fakt, że związki te pochodzą od innych żyjących stworzeń, a więc są częścią naturalnego łańcucha pokarmowego. Kiedy mówi się, że coś jest „chemiczne”, używa się tego słowa w znaczeniu negatywnym, mając na myśli coś, co powstało w laboratorium. Czasami jednak kwestia aprobaty dla produktów naturalnych, a równocześnie niechęci do substancji stworzonych przez chemików jest postawiona na głowie. Tak się właśnie stało w przypadku słodkich składników naszego pożywienia. Cukier, produkt całkowicie naturalny, uważany jest za szkodliwy. Tymczasem popyt na sztuczne słodziki przeżywa prawdziwy boom, mimo że one także przez niektórych uważane są za niezdrowe. Kiedy jednak przyjrzymy się sprawie bliżej, okaże się, że w obu przypadkach nie ma wielu powodów do niepokoju. Niebezpieczeństwa związane z jedzeniem cukru są znacznie przesadzone i ciągłe ma on światu sporo do zaoferowania.

Lubimy słodkie jedzenie, na języku mamy specjalne kubki smakowe, które rejestrują ten przyjemny smak. Czym więc dokładnie jest słodkość? Dlaczego stosunkowo niewiele naturalnych substancji ma tę właściwość? Chemia udziela odpowiedzi na te pytania. Jeśli spojrzymy na sprawę z poziomu molekularnego, to być może lepiej zrozumiemy kontrowersje zarówno wokół cukru, jak i sztucznych słodzików.

Chemicy specjalizujący się w środkach spożywczych dzielą środki słodzące na dwie grupy: klasyczne substancje słodzące i słodziki intensywne. Cukier to najpopularniejszy słodzik klasyczny: jest słodki, lecz żeby coś odpowiednio posłodzić, należy użyć dużych ilości tej substancji. Klasyczne substancje słodzące dają nam jednak coś, czego nie chcemy, czyli nadmiar kalorii. Intensywne słodziki nie mają tej wady, ale niektórzy twierdzą, że mogą być niebezpieczne, ponieważ zagrażają zdrowiu w inny sposób. Ujmując to prościej: jeśli jesz za dużo cukru, będziesz miał nadwagę, popsute zęby, a może także chore serce; jeśli jesz zbyt wiele cyklamatu lub sacharyny – możesz zachorować na raka. Tak czy inaczej zdaje się, że musimy zapłacić wysoką cenę za folgowanie apetytowi na słodkie potrawy. Czy aby na pewno?