Gardło składa się z trzech części i w każdej z nich może powstać rak. Część górna, nosowa, przewodzi powietrze z nosa do dalszych dróg oddechowych. Część środkowa, ustna, to skrzyżowanie dróg oddechowych i pokarmowych; jest świetnie widoczna, jeżeli otworzysz szeroko usta i powiesz „aaa”. Część dolną stanowią przełyk i tchawica.

Jeżeli nie doszło jeszcze do przerzutów nowotworowych, usunięcie guza w połowie przypadków doprowadza do pełnej remisji. Jednak leczenie guza gardła jest trudne; w zależności od stopnia naciekania i rozprzestrzenienia się nowotworu, lekarz decyduje, jaka jest najlepsza metoda lecznicza i jakie mogą być objawy uboczne, np. zaburzenia mowy i innych funkcji człowieka.

Wybór metody leczenia zależy przede wszystkim od lokalizacji nowotworu. Pacjenci z rakiem w części nosowej gardła otrzymują napromienianie w wysokich dawkach na głowę i szyję, czasami po uprzedniej chemoterapii, które zmniejszają wymiary guza. Leczenie takie jest skuteczne u przeszło 80% chorych mających wczesnego raka oraz u połowy chorych z rakiem zaawansowanym.

Niewielki rak części ustnej gardła jest zwykle napromieniany, natomiast większość form nowotworu w dolnej części gardła jest operowana. Jeżeli rak nie zostanie zniszczony przez napromienianie, rozpatruje się możliwość operacji i dodatkowej chemoterapii.

Małe guzy w dolnej części gardła mogą być tylko napromieniane, ale najczęściej są one duże i dlatego zostają operowane, czasem po wstępnej chemoterapii. Rakowo zmieniona część gardła zostaje wycięta, a następnie zrekonstruowana przez chirurga. Po operacji pacjenci potrzebują intensywnej fizykoterapii i muszą na nowo uczyć się mówić, połykać i żuć. Samo napromienianie stosuje się w rakach zaawansowanych, jeżeli niemożliwe jest już wykonanie operacji.

DOMOWE SPOSOBY WSPOMAGANIA LECZENIA
Jeżeli napromienianie głowy i karku daje przykre uczucie suchości i bólu gardła, poproś lekarza o dodatkowe leki i poradę, jak można zmniejszyć objawy uboczne leczenia, a także:
♦    Jedz tylko pokarmy półpłynne i pij przez cały dzień płyny drobnymi łykami – zmniejszysz uczucie suchości w ustach.
♦    Zgłoś się do dentysty i zachowuj higienę jamy ustnej w czasie leczenia.

Jeżeli palisz papierosy lub żujesz tabakę, natychmiast pozbądź się tych szkodliwych nałogów. Jeżeli masz skłonności do nadużywania alkoholu, zgłoś się do poradni i rozwiąż jak najszybciej swój problem.