LUKRECJA Glycyrrhiza Glabra
Lukrecja jest bylina z rodzaju bobkowatych (motylkowatych) tworzącą długi korzeń z licznymi korzeniami bocznymi.. Z rozłogów wyrastają wzniesione do 1,5 metra łodygi. Ciemnozielone iście nieparzystopierzaste, skórzaste, owalne ostro zakończone, kwiaty motylkowe, fioletowe lub białe tworzą luźne grona. Rodzaj Glycyrrhiza obejmuje ok 20 gatunków bylin występujących w pd. Europie i Azji, Północnej i Południowej Ameryce jak również w Australii. Do celów leczniczych stosuje się lukrecje gładką rosnącą dziko na obszarach śródziemnomorskich oraz lukrecje chińską, która występuje w Azji. Lukrecja jest również uprawiana w wielu krajach dla uzyskania surowca leczniczego i spożywczego. Produkty ze słodkiego korzenia lukrecji używane są w przemyśle cukierniczym oraz jako przyprawa przy produkcji niektórych gatunków piwa i tytoniu.
Starożytna chińska medycyna dzieliła leki ziołowe na trzy klasy, w zależności od ich reputacji i efektywności. Lukrecja obok żeńszenia należała do klasy pierwszej dzięki swym zaletom leczniczym. Również Hindusi uważają lukrecje jako uniwersalny tonik, środek podtrzymujący urodę i eliksir życia. Lukrecja jest praktycznie wymieniana we wszystkich dziełach botaniczno zielarskich, które ukazały się w dziejach ludzkości od czasów starożytnych do dnia dzisiejszego.
Podkreślić tu należy ze Lukrecja Chińska ( Glycyrrhiza uralensis) ma opinie leku bardzo bezpiecznego, bez żadnych efektów ubocznych w przeciwieństwie do lukrecji gładkiej (Glycyrrhiza glabra). Stosowanie lukrecji gładkiej w większych dozach lub przez dłuższy okres może spowodować zwiększenie ciśnienia, zatrzymanie płynów ustrojowych, Podwyższenie poziomu sodu i nadmierną utratę potasu. Celu zapobieżenia tym problemom stosuje się lukrecje z wyeliminowaną glicyryzyną tzw. DGL najczęściej w postaci tabletek do ssania, ponieważ działa skutecznie, gdy jest wymieszany ze śliną zwłaszcza w problemach żołądkowych i związanych z drogami oddechowymi.
Przeprowadzone badania wykazały, że DGL w wielu przypadkach działa skuteczniej niż standardowe leki zwłaszcza w niestrawności, zapaleniu jelit i chorobie wrzodowej żołądka oraz stanach zapalnych dróg oddechowych. Substancja ta jest również efektywna w przypadku stanów zapalnych jamy ustnej.
Lukrecja w naturalnej postaci z glicyryzyną posiada niezwykle szerokie zastosowanie.
Gglicyryzyna (glycyrrhizin) jest ok.50 razy słodsza od sacharozy, substancja ta pobudza nadnercza do wydzielania pewnych hormonów jak np. hydrokortyzon co tłumaczy efektywność lukrecji w przypadku stanów zapalnych.
Oto kilka przykładów zastosowania lukrecji:
Zmiesza symptomy syndromu chronicznego zmęczenia i fibromyalgi dzięki akcji glicyryzyny stymulującej aktywność kortizolu a przez to zwiększenie energii, złagodzeniu stresu. Pomaga złagodzić obawy hepatitis po przez aktywność przeciw zapalna oraz przeciw wirusową, jak również dzięki licznym antyoksydantom wspomagającym pracę wątroby. Redukuje egzemę i stany zapalne skóry, krem z lukrecji usuwa swędzenie i pieczenie,zwiększa on również efektywność kortyzonu.
Łagodzi objawy przed menopałzowe dzięki zawartości pythoestrogenów Zapobiega chorobom serca spowodowaną aktywnością glabrinu polegającą na redukcji LDL złego cholesterolu. Posiada właściwości antyrakowe, studia na zwierzętach wykazały że glicyryzyn może zwiększyć aktywność systemu immunologicznego, zawarte w lukrecji pytoestrogeny mogą mięć również znaczenie w walce z rakiem piersi. Właściwości anty wirusowe, napar z korzenia lukercji jest skutecznym srodkiem antywirusowym. Aktywny związek zawarty w lukrecji glicyryzyn ma zdolność blokowania szeregu procesów związanych z rozmnażaniem wirusów jak np. jego zdolności do penetracji zaatakowanej komórki i zmiany jej materiału genetycznego. Problemy z prostatą lukrecja zawiera związki, które zapobiegają przemianie testosteronu na dihydrotestosteron powodującego przerost prostaty. Dzięki tej aktywności może tez zapobiegać łysieniu zwłaszcza pod postacią szamponu zawierającego lukrecje. Zapobiega próchnicy zębów, dodatków do działającego antybakteryjnie glicyryzynu lukrecja zawiera indol bardzo silny środek anty próchniczy.
Lukrecję gładką można zakupić w większości sklepów zielarskich, sprzedawana jest w postaci pociętych kawałków korzenia lub wiórków, które to bardziej nadają się do przygotowania naparu. Jak podaje literatura umiarkowane picie naparu 1 łyżeczka od herbaty rozdrobnionej ( lub wiórków) lukrecji na szklankę wrzątku, lecz nie więcej niż trzy szklanki dziennie jest dozą bezpieczną, zalecana jest tez przerwa po kilku tygodniach stosowania. W przypadku wystąpienia bólów głowy, nerwowości czy opuchlizny należy natychmiast przerwać stosowanie. Stosowanie lukrecji w większych terapeutycznych dozach powinno być przeprowadzone pod nadzorem lekarza naturopaty lub doświadczonego zielarza. Restrykcje te nie dotyczą lukrecji w formie DGL.
Natomiast lukrecje chińską można w Kanadzie i USA za kupić w każdym chińskim sklepie zielarskim pod nazwą Gan kao lub Kants’ao. Jak wspomniałem powyżej lukrecja chińska jest uważana za bardzo bezpieczna, nadmienić należy jednak ze w Chinach stosowana jest głównie jak składnik słynnych kombinacji ziołowych, zielarstwo chińskie niezmiernie rzadko stosuje pojedyncze zioło do celów leczniczych. Radziłbym w przypadku stosowania lukrecji chińskie stosować środki ostrożności zalecane dla lukrecji gładkiej.
Na zakończenie kilka receptur z zastosowaniem lukrecji:
Środek kaszel, zapalenie gardła, bronchit:
1 łyżeczka rozrobionego korzenia lukrecji 1 łyżeczka siemienia lnianego Zagotować na wolnym ogniu ( ok 10min) po odcedzeniu pić powoli 3d4 szklanek dziennie.
Dla dzieci przy flegmistym kaszlu:
1 łyżka lukrecji, dziewanny i anyżu Zaparzyć szklanką wrzątku, stosować po łyżce, co dwie godziny
Przy zapaleniu (katarach) pęcherza i dróg moczowych:
Lukrecji 20g. Mącznicy 50g. Ziela poziomek 30g. Łyżkę mieszanki na szklankę wrzątku, pić 3 szklanki dziennie.
Przy kamicy żółciowej
Lukrecji 2 części Kruszyny 1 część Mięty 2 części Czubatą łyżkę na szklankę wody, zagotować na wolnym ogniu ( ok 10 min.) Pić 2-3 szklanki dziennie.