WROTYCZ (ZŁOCIEŃ) MARUNA
WROTYCZ (ZŁOCIEŃ) MARUNA jest byliną osiągającą wysokość do 60 cm, jest rośliną o żółtawo zielonych pierzastych liściach, w górnej części rozgałęzionej łodygi wyrasta około trzydziestu 2 cm średnicy kwiatów przypominających stokrotki.
Roślina ta posiada szczególnie silny aromatyczny zapach odstraszający owady włącznie z pszczołami.
Wrotycz Maruna jest powszechnie występującą w Europie rośliną, rosnąco dziko na obrzeżach lasów, wysypiskach czy poboczach dróg, jest również rośliną ozdobną uprawianą w ogrodach.
Wrotycz Maruna przywieziony przez osadników do Ameryki Północnej jako roślina ogrodowa szybko rozprze szczenił się po całym kontynencie, dotarł nawet do Ameryki Południowej i znany tam jako Santa Maria jest dość powszechnie stosowana jako roślina ozdobna i lecznicza.
Informacje o właściwościach leczniczych Wrotycza Maruny pojawiają się w zapiskach medycznych od około 2 tys. lat.
Prawdopodobnie jednym z najstarszych pisanych źródeł na jego temat są prace greckiego lekarza Dioscoresa z pierwszego stulecia naszej ery.
Dioscores zalecał stosowanie Wrotycza Maruny w problemach związanych z nieregularnym miesiączkowaniem, stanami reumatycznymi, gorączką i melancholią.
Medycyna grecka tamtych czasów pod pojęciem melancholii określała stany psychiczne jak apatia, depresja niepokoje oraz bóle głowy.
W roku 1655 John Godyer tłumaczy po raz pierwszy na angielski prace Dioscoresa, od tego czasu w literaturze medycznej można spotkać wiele wzmianek na temat Wrotycza Maruny.
Jest dość powszechnie stosowany w stanach gdzie obecnie stosuje się aspirynę i kokainę a zwłaszcza ostrych stanach zapalnych związanych z reumatyzmem, problemami kobiecymi związanymi z okresem przekwitania, depresją i histerią. Suszony sproszkowany Wrotycz po zmieszaniu z miodem stosowany był na kaszel i stany przeziębieniowe.
Alkoholowy wyciąg natychmiastowo łagodził ból i opuchliznę spowodowaną ukąszeniem owadów. Wierzono że Wrotycz Maruna rosnący koło chat oczyszcza powietrze i odpędza choroby.
W 19 i 20 wieku prawie całkowicie zapomniano o Wrotyczu Marunie, wiedza o jego właściwościach leczniczych przetrwała jednak w medycynie ludowej.
Ciekawa jest historia ponownego odkrycia i zainteresowania się tą rośliną przez naukowców.
Pod koniec lat 1970-tych żona szefa służb medycznych Brytyjskiego Górnictwa Węglowego
cierpiała od dłuższego czasu na migrenowe bóle głowy, gdy wieść o jej problemie rozeszła się miedzy pracownikami przemysłu węglowego jeden z górników zasugerował jej aby spróbowała starej ludowej metody. Idąc za jego radą zaczęła żuć liście Wrotycza Maruny.
Rezultat był dramatyczny, jej migrena zanikła prawie zupełnie, zadziwiony rezultatem jej mąż z kontaktował się natychmiast ze znanym specjalistą w zakresie problemów migrenowych Dr.E.Stevartem Johnson szefem London Migraine Clinic.
Dr. Johnson przeprowadził wiele eksperymentów uzyskując doskonałe rezultaty z zastosowaniem Wrotycza Maruny.
Wiele informacji na temat Wrotycza Maruny można znaleźć w brytyjskich czasopismach medycznych jak: British Medical Jurnal czy Haward Medical Scholl Health Letter który stwierdza: Spożywanie liści Wrotycza Mruny zaczyna być w Anglii popularną metodą zapobiegania atakom migreny, unie których ludzi którym tradycyjne metody leczenia migreny nie odnosiły skutków zaobserwowano bardzo dobre rezultaty.
Od czasu ponownego odkrycia Wrotycza Mruny przeprowadzono szereg badań nad jego składem chemicznym , szczególnie pracując nad jednym ze składników parthenolidem, jednak próby użycia wzmocnionego wyciągu zawierającego głównie ten czynnik nie potwierdziły zwiększonej efektywności w walce z migreną.
Świeży liść lub kapsułka z wysuszoną rośliną jest mimo wszystko znacznie skuteczniejsza, prawdopodobnie dzięki innym zawartym w niej czynnikom., które jeszcze nie są dokładnie poznane.
Jedne z ostatnich badań nad parthenolidem przeprowadzone przez naukowców Uniwersytetu Yale opublikowane w wydaniu Chemistry and Biology August 2001 potwierdziły że parthenolid hamuje aktywność protein IKK-beta odpowiedzialnych za stany zapalne w organizmie, odkrycie to prawdopodobnie otwiera drogę do opracowania nowej klasy leków przeciw zapalnych. Jak podkreślają naukowcy z Yale szereg kompani farmaceutycznych prowadzi intensywne badania nad opracowaniem syntetycznego związku chemicznego który mógłby hamować aktywność protein IKK-beta, lecz jak do tej pory bez żadnego efektu.
Słynny specjalista od leczniczych roślin autor The Green Pharmacy Dr. James Duke zaleca używanie ( przeżuwanie) jednego do dwóch liści Wrotycza Mruny w celu zapobiegania atakom migreny . Czasami jednak spożywanie świeżych liści może spowodować podrażnienie lub stan zapalny jamy ustnej wtedy jednak można bez problemu stosować kapsułki z suszonych sproszkowanych liści. Typowa dzienna dawka to 6 kapsułek zawierających 60 miligramów zioła. Dr. Duke uważa też Wrotycz Mruna za skuteczny środek przeciwko alergii, myślę że warto spróbować tej metody, trzeba jednak wiedzieć że w przypadku zastosowania świeżego liścia smakuje on OKROPNIE.
Muszę też zaznaczyć że nie które źródła ostrzegają że w/w składnik Wrotycza Maruny parthenolid może powodować silne reakcje alergiczne u niektórych osób.
Poszukując w literaturze fachowej informacji na temat tej rośliny możemy być nieco zdezorientowani jako że występuje ona pod wieloma nazwami tak naukowymi jaki zwyczajowymi, obecnie można znaleźć ją jako : Crysanthemum parthenium i Tanacetum parthenium. nie należy też mylić jej z Wrotyczem pospolitym Tanaceum vulgare.