CYTRYNIEC CHIŃSKI, SCHIZANDRA (Shizandra chinesis)

Występuje również pod nazwami: Wu Wei Zi, O Mi Cha, Shizandra, Magnolia wine

Cytryniec Chiński, zwłaszcza jego jagody należą do grupy ziół mających szczególnie znaczenie w tradycyjnej medycynie Chińskiej, stosowane od czasów najwcześniejszych dynastii były niezwykle cenione dzięki zdolności do przedłużenia zdrowego i młodego wyglądu. Chińczycy powiadają, że w ciągu 100 dni stosowania Wu Wei Zi, krew zostaje oczyszczona, powraca młodzieńczy wygląd i ostrość wzroku., a wszystko to dzięki specyficznemu wpływowi Schizandry na detoksyfikację i regenerację wątroby (wg. Chińskiej tradycji wątroba związana jest z procesem starzenia)

Cytryniec Chiński jest wieloletnim pnączem, należącym do rodziny cytryńcowatych ( Schizandraceae). Jest to roślina odporna na mrozy wytrzymująca do ponad 30 stopni, osiągająca wysokość do około 12 metrów, występująca w wielu regionach Chin, Korei, Japonii i Rosji.

Łodygi Cytryńca o średnicy 1-2 cm, wijące się i giętkie wspinając się obrastają drzewa i krzewy lub ścielą się na podłożu. Ciemnozielone liście z czerwonymi ogonkami o kształcie eliptycznym wyrastają z brązowych pędów dając atrakcyjny wygląd tej roślinie. Cytryniec należy do roślin rozdzielnopłciowych, to znaczy, że na tej samej roślinie występują jednocześnie kwiaty żeńskie i męskie. Kwiaty drobne, koloru białego,czasem o odcieniu różowym lub kremowym, pojawiają się na przełomie miesiąca Maja i Czerwca. Cytryniec owocuje od połowy Sierpnia do połowy Września, pokrywając się gronami jaskrawo czerwonych jagód o średnicy ok. 6 – 8 mm ( zazwyczaj zawierającymi 10 – 40 owoców).

Surowcem zielarskim są głownie suszone jagody, które przypominają wyglądem pieprz z lekkim czerwonym zabarwieniem.

Schizandra jest równie uprawiana na dość dużą skale w krajach Azjatyckich, Rosji, Bułgarii oraz Stanach Zjednoczonych, zarówno jako roślina ozdobna jak i do celów konsumpcyjnych. Również w Polsce zaczyna wzbudzać pewne zainteresowanie, ale głównie jako roślina dekoracyjna.

Regularne picie herbaty z Cytryńca ma wywierać bardzo pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne, poprawiając dobre samopoczucie, wzrost energii, ostrość myślenia.

Herbata z suszonych jagód posiada wspaniały aromatyczny smak, można ją parzyć w termosie; 4 – 5 łyżeczek jagód zalać ( na ok. 15 min) dwoma szklankami wrzątku lub przygotować wywar wg. starej Chińskiej metody, czyli 2 do 4 łyżek stołowych jagód zalać wodą ( 2 szklanki) i doprowadzić do wrzenia, kontynuować gotowanie na zmniejszonym ogniu do 12 minut. Jagody można używać kilkakrotnie do póki nie stracą koloru i smaku.

Wywar ten może okazać się jednak za mocny dla niektórych osób radziłbym na początek pić go z dodatkiem przegotowanej wody w proporcji pół na pół.

Dwie lub trzy szklanki dziennie wystarczają do osiągnięcia terapeutycznego efektu.

Wu Wei Zi posiada również opinię efektywnego toniku seksualnego, działającego zarówno na kobiety jak i mężczyzn, 5 mililitrów ekstraktu dodane do lampki wina wywołuje przyjemnym relaksujący nastrój……

Schizandra stała się niezwykle popularna w Północno Amerykańskim przemyśle zielarskim, reklamowana jako efektywny adapten. Po raz pierwszy terminu tego użył w 1947 roku Rosyjski naukowiec N.V. Lazarew, prowadzący badania nad Żeńszeniem syberyjskim.

Do adaptenów zaliczamy leki roślinne o zdolności regulacyjnej, pomagające przystosować się do sytuacji stresowych, wpływając na system odpornościowy w ten sposób, że jest on w stanie zwalczyć problemy chorobowe w bardzo szerokim zakresie.

Schizandra jest stosowana w zastępstwie Żeńszenia, jak również często z nim kombinowana dla zwiększenia efektu terapeutycznego.

Nie omal wszystkie zalety Wu Wei Zi proklamowane przez tradycyjne zielarstwo Chińskie zdają się potwierdzać współczesne badania nad składem chemicznym i właściwościami leczniczymi tej rośliny. Laboratoryjne analizy wykazały występowanie w niej wielu aktywnych czynników chemicznych zwłaszcza szeregu lignanów i olejków eterycznych.

Najważniejsze wyizolowane związki chemiczne to schizandrin, deoxyschizandrin, schisahnol, schizandrol oraz witaminy C i A.

Aktualne studia przeprowadzone w Chinach wykazały, że aktywne związki Schizandry są efektywne przeciwko żółtaczce wywołanej przez czynniki biologiczne jak i chemiczne.

Jedne ze studiów objęły 102 pacjentów z wirusowym zapaleniem wątroby. Pozytywne rezultaty osiągnięto w 72 przypadkach, po 25 dniach enzymy wątroby powróciły do normalnego poziomu bez żadnych efektów ubocznych. Obecnie w Chinach stosuje się powszechnie aktywne związki wyekstrahowane z Wu Wej Zi osiągając znacznie lepsze rezultaty niż przy zastosowaniu słynnego zioła wątrobowego Milk Thistle. Słynny specjalista medycyny botanicznej James Duke autor The Green Pharmacy przewiduje, że Schizandra może stać się wkrótce najefektywniejszym lekiem ziołowym pomagającym w problemach z wątrobą.

Studia przeprowadzone przez The University of Arizona, lecz tym razem na szczurach potwierdziły niezwykle silną aktywność detoksyfikacyjną Cytryńca w przypadku zatrucia wątroby toksycznymi związkami chemicznymi. Podobne badania przeprowadzone w Japonii przez Dr Hikino potwierdziły, że Cytryniec zawiera pond 20 aktywnych związków mających wpływ detoksyfikacyjny na wątrobę. Szczegółowe badania dwóch lignanów; wuweizisu C oraz gomisinu A, wykazały, że działają one jako silne antyoksydanty, przeciwdziałając uszkodzeniu lipidów przez toksyczne substancje.

Jagody Wu Wei Zi można bez problemu zakupić w każdym sklepie z Chińskimi ziołami, zaś kapsułki i ekstrakty są osiągalne w większości sklepów z produktami ziołowymi.