Pochodne cukru

Cukier można przekształcać w węglowodory, otrzymywane zwykle przez przemysł petrochemiczny, dwoma sposobami. Jeden polega na fermentacji alkoholowej cukru, którą należałoby kontynuować, podgrzewając otrzymany alkohol, tak aby przekształcić go w bardziej użyteczny gaz – etylen. To początek procesu pozwalającego uzyskać tworzywa sztuczne i żywice (patrz: rozdział 6). Drugi sposób to fermentacja cukru za pomocą bakterii Bacillus acidi levolactiti, która wytwarza kwas mlekowy. Kiedy związek ten zostanie podgrzany w wodzie pod bardzo wysokim ciśnieniem, tworzy kwas akrylowy, z którego można otrzymywać akrylany. Stosuje się je do produkcji farb, emalii, sztucznych włókien i lakierów.

W wyniku działania na cukier innych mikroorganizmów można otrzymać takie produkty, jak aceton, butanol i 2,3-butanodiol, z których każdy ma swoje zastosowanie w przemyśle chemicznym. Sacharozę wykorzystuje się obecnie również do produkcji innych artykułów niż alkohol. Aminokwasy, kwas L-glutaminowy i L-lizynę otrzymuje się z sacharozy pochodzącej z melasy. Sól sodowa kwasu L-glutaminowego, glutaminian sodowy (ang. -MSG), znana jest jako dodatek smakowy. Inne przemysłowe zastosowania cukru polegają na przekształceniu go w glukozę, która następnie poddawana jest fermentacji, w wyniku czego mogą powstać witaminy B2 i C. Glukozę można także fermentować za pomocą pleśni Martierella lub Rhizopus, aby otrzymać kwas y-linolenowy, którego postać naturalna, znana jako olejek z nasion wiesiołka, osiąga wysoką cenę.

Najbardziej przyjaznym dla środowiska produktem otrzymywanym z cukru jest podlegający biodegradacji polimer polihydroksymaślan (ang. -PHB). Producentem tego plastiku jest koncern Zeneca, który rozprowadza go pod nazwą Biopol. Tworzywo to zdobyło w Stanach Zjednoczonych i Niemczech nagrody za nieszkodliwość dla środowiska. Niemiecka fima Weila, zajmująca się kosmetykami do pielęgnacji włosów, sprzedając serię szamponów Sanara w butelkach zrobionych z biopolu, zanotowała wzrost sprzedaży po wprowadzeniu tej innowacji na rynek. Biopol podlega biodegradacji, ponieważ PHB stanowi idealne pożywienie dla mikroorganizmów, które rozkładają tworzywo poprzez jego trawienie. W ten sposób powraca on do atmosfery w postaci dwutlenku węgla.

PHB może być modyfikowany przez dodanie jeszcze jednej grupy hydro-ksykwasu, takiej jak kwas 3-hydroksywalerianowy. Wtedy budowa tego polimeru zostaje zmieniona tak, iż nadaje się on do produkcji plastikowych torebek i reklamówek. Mimo iż PHB jest drogi, a opakowanie zrobione z biopolu jest kilkakrotnie droższe niż takie samo zrobione z PCW lub polietylenu, to jednak w pewnych przypadkach koszty te można uznać za uzasadnione. Rocznie produkuje się 5000 ton tego tworzywa. PHB nie rozwiąże problemu plastikowych śmieci, ponieważ jest zbyt drogi jak na materiał do produkcji opakowań jednorazowych. Głównym jego zastosowaniem są nici i materiały chirurgiczne, które powoli się rozkładają w trakcie gojenia, a także środki higieny osobistej, które wyrzucamy do kanalizacji.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *